Strona główna » Wiersze Jana Brzechwy

Wiersze Jana Brzechwy

Chrzan

Płacze chrzan na salaterce, Aż się wszystkim kraje serce. „Panie chrzanie, Niech pan przestanie!” Chudy seler płacze także, Mówiąc czule: „Panie szwagrze, Panie chrzanie, Niech …czytaj wiersz

Ciotka Danuta

Gruba ciotka Danuta Robi swetry na drutach. Już po pięciu minutach Dowiedziały się o tym jaskółki, Gwałt podniosły do spółki: „Jak to? Ciotka Danuta Robi …czytaj wiersz

Dwie gaduły

Ponoć dotąd ziemski padół Nie znał jeszcze takich gaduł, Jak dwie panie: Madalińska Z Gadalińską z miasta Młyńska. W domu, w sklepie czy na rynku …czytaj wiersz

Dwie krawcowe

Wędrowały dwie krawcowe, Szyły piękne suknie nowe. Szyły suknie w groszki, w kwiatki, W paski, w kratki i w zakładki, W krążki, w prążki oraz …czytaj wiersz

Entliczek-pentliczek

Wiersz Entliczek-pentliczek Jana Brzechwy opowiada o małym robaczku, który mieszkał na jabłuszku i zjadł wszystkie jabłka. Postanowił więc udać się do miasta, by spróbować czegoś …czytaj wiersz

Foka

Mole foce zjadły futro. „W czym na spacer wyjdę jutro?” Poszła foka do oposa: „Jestem naga, jestem bosa, Co ja teraz, biedna, pocznę? Daj choć …czytaj wiersz

Hipopotam

Zachwycony jej powabem Hipopotam błagał żabę: „Zostań żoną moją, co tam, Jestem wprawdzie hipopotam, Kilogramów ważę z tysiąc, Ale za to mógłbym przysiąc, Że wzór …czytaj wiersz

Jajko

Było sobie raz jajko mądrzejsze od kury. Kura wyłazi ze skóry. Prosi, błaga, namawia: – Bądź głupsze! Lecz co można poradzić, kiedy się kto uprze? …czytaj wiersz

Jak rozmawiać trzeba z psem

Wiersz „Jak rozmawiać trzeba z psem” Jana Brzechwy opowiada o relacji człowieka z psem i podkreśla, że właściwe komunikowanie się z psem pozwala na lepsze …czytaj wiersz

Jeż

Idzie jeż, idzie jeż, Może ciebie pokłuć też! Pyta wróbel: „Panie jeżu, Co to pan ma na kołnierzu?” „Mam ja igły, ostre igły, Bo mnie …czytaj wiersz

Kaczka dziwaczka

Wiersz Jana Brzechwy „Kaczka dziwaczka” opowiada o kaczce, która zachowywała się w sposób nietypowy i nieprzewidywalny, odbiegając od zachowań typowych dla jej gatunku. Zamiast trzymać …czytaj wiersz

Katar

W wierszu „Katar” Jan Brzechwa opisuje, jak choroba kataru rozprzestrzenia się w sposób niekontrolowany. Katarzyna ma katar i pod pierzyną kicha, co prowadzi do zarażenia …czytaj wiersz

Kłamczucha

W wierszu „Kłamczucha” Jana Brzechwy narrator spotyka się z oszustką, która opowiada niesamowite historie, które okazują się kłamstwami. Kłamczucha opowiada o swojej siostrze, która zamieniła …czytaj wiersz

Koziołeczek

Posłał kozioł koziołeczka Po bułeczki do miasteczka. Koziołeczek ruszył w drogę, Wtem się natknął na stonogę. Zadrżał z trwogi, no i w nogi, Gaik, steczka, …czytaj wiersz

Kulki

Dwie damulki z Koziej Wólki Kupowały w sklepie kulki, Kupiły ich bardzo dużo, Nie wiedząc, do czego służą. Kulały je i turlały Po mieszkaniu przez …czytaj wiersz

Kwoka

W wierszu „Kwoka” Jan Brzechwa opowiada o pewnej kwoce, która z dumą mówi o znaczeniu dobrego wychowania. Postanawia więc zaprosić swoich przyjaciół, aby ich nauczyć …czytaj wiersz

Leń

Wiersz Leń opisuje postać osoby leniwej, która spędza cały dzień na tapczanie, nie wykonując żadnych czynności i nie podejmując żadnej inicjatywy. Chociaż leń usiłuje usprawiedliwić …czytaj wiersz

Mops

W kuchni stał na stole klops, mops do klopsa chyłkiem – hops! Gdy się najadł tak, że spuchł aż, nagle zjawił się pan kucharz. Patrzy, …czytaj wiersz

Mucha

Z kąpieli każdy korzysta, A mucha chciała być czysta. W niedzielę kąpała się w smole, A w poniedziałek w rosole, We wtorek – w czerwonym …czytaj wiersz

Na straganie

Wiersz Jana Brzechwy „Na straganie” to zabawna i pouczająca opowieść przedstawiona w formie dialogu między warzywami na targu. Każde z warzyw – koper, szczypiorek, kalarepa, …czytaj wiersz

Na wyspach Bergamutach

Wiersz opowiada o fantastycznym świecie na wyspach Bergamutach, gdzie można spotkać koty w butach, osły niósł przez mrówki, kury składające złote jajka, jabłka rosnące na …czytaj wiersz

Pali się!

Leciała mucha z Łodzi do Zgierza, Po drodze patrzy: strażacka wieża, Na wieży strażak zasnął i chrapie, W dole pod wieżą gapią się gapie. Mucha …czytaj wiersz

Pomidor

Wiersz Jana Brzechwy opisuje pomidora, który wspiął się na tyczkę i zaczął przedrzeźniać inne warzywa w ogrodzie, aż w końcu został zmuszony do zakończenia swojego …czytaj wiersz

Psie smutki

W wierszu „Psie smutki” autor Jan Brzechwa przedstawia małe psie problemy, które sprawiają im smutek. Pierwszy piesek jest smutny, ponieważ nie może wejść do ogrodu, …czytaj wiersz

Ręce i nogi

Jak wiadomo z zoologii, Każdy koń ma cztery nogi, Ale kto z uczonych wie Czemu cztery, a nie dwie? Struś nogami biega dwiema, A wąż …czytaj wiersz

Rozrzutny wróbel

We wsi Duże Kałuże Siedział wróbel na murze I ćwierkał wniebogłosy: – Jestem nagi i bosy, Nie mam dachu nad głową, Nie mam nic, daję …czytaj wiersz

Ryby, żaby i raki

Ryby, żaby i raki Raz wpadły na pomysł taki, Żeby opuścić staw, siąść pod drzewem I zacząć zarabiać śpiewem. No, ale cóż, kiedy ryby Śpiewały …czytaj wiersz

Samochwała

Wiersz Jana Brzechwy opisuje samochwałę, która chwali się swoimi umiejętnościami i doskonałością. Samochwała twierdzi, że jest bardzo zdolna i piękna, ma najlepsze stopnie w szkole, …czytaj wiersz

Siedmiomilowe buty

Pojechał Michał pod Częstochowę, Tam kupił buty siedmiomilowe. Co stąpnie nogą – siedem mil trzaśnie, Bo Michał takie buty miał właśnie. Szedł pełen dumy, szedł …czytaj wiersz

Skarżypyta

„Piotruś nie był dzisiaj w szkole, Antek zrobił dziurę w stole, Wanda obrus poplamiła, Zosia szyi nie umyła, Jurek zgubił klucz, a Wacek Zjadł ze …czytaj wiersz

Staś Pytalski

Na ulicy Trybunalskiej Mieszka sobie Staś Pytalski, Co gdy tylko się obudzi, Pytaniami dręczy ludzi. W którym miejscu zaczyna się kula? Co na deser gotują …czytaj wiersz

Stonoga

Mieszkała stonoga pod Biała, Bo tak się jej podobało. Raz przychodzi liścik mały Do stonogi, Że proszona jest do Białej Na pierogi. Ucieszyło to stonogę, …czytaj wiersz

Stryjek

Miał stryjek pod Gródkiem Chałupę z ogródkiem. „Dużo z tym zachodu, Dosyć mam ogrodu!” I wszystko, co miał, to Zamienił na auto. Zyskał wiele-mało, Dobrze …czytaj wiersz

Sum

Mieszkał w Wiśle sum wąsaty, Znakomity matematyk. Krzyczał więc na całe skrzele: – Do mnie, młodzi przyjaciele! W dni powszednie i w niedziele Na życzenie …czytaj wiersz

Ślimak

„Mój ślimaku, pokaż rożki, Dam ci sera na pierożki.” Ale ślimak się opiera: „Nie chcę sera, nie jem sera!” „Pokaż rożki, mój ślimaku, Dam ci …czytaj wiersz

Tańcowała igła z nitką

Wiersz „Tańcowała igła z nitką” Jana Brzechwy opowiada o zabawie igły i nitki podczas szycia. Igła i nitka tańczą razem, ale pomimo że igła jest …czytaj wiersz

Tydzień

Wiersz Jana Brzechwy „Tydzień” opowiada o siedmiorgu dzieciach, z których każde reprezentuje inny dzień tygodnia, pokazując ich niezwykłe i komiczne przygody. Każde dziecko, czyli każdy …czytaj wiersz

Wrona i ser

Wiersz Jana Brzechwy „Wrona i ser” jest humorystycznym opowiadaniem o zagadce pojawienia się dziur w serze. Różne zwierzęta próbują wyjaśnić to zagadnienie: Indyk wyraża swoje …czytaj wiersz

Zegarek

„Jak się zegarkowi powodzi?” „Owszem, niczego, chodzi.” „Podobno spieszy się o trzy minuty?” „Owszem. Jest trochę zepsuty.” Zegarek w duchu klnie, Bardzo mu to nie …czytaj wiersz

Zoo

Matołek raz zwiedzał zoo I wołał co chwila: „O-o!” „Jaka brzydka papuga!” „Żyrafa jest za długa!” „Słoń za wysoki!” „A po co komu te foki?” …czytaj wiersz

Żaba

Pewna żaba Była słaba Więc przychodzi do doktora I powiada, że jest chora. Doktor włożył okulary, Bo już był cokolwiek stary, Potem ją dokładnie zbadał, …czytaj wiersz

Żuk

Do biedronki przyszedł żuk, W okieneczko puk-puk-puk. Panieneczka widzi żuka: „Czego pan tu u mnie szuka?” Skoczył żuk jak polny konik, Z galanterią zdjął melonik …czytaj wiersz

Jan Brzechwa

Jan BrzechwaJan Brzechwa, właściwie Jan Lesman (1900-1966).

Stąd się właśnie pewność bierze,

Że nie jestem ptak ni zwierzę,

Tylko człowiek, starszy pan,

Który zwie się Brzechwa Jan”.

- tak zabawnie przedstawił się sam poeta. Twierdzi on, że „dziecko czasem lepiej od dorosłych zna się na żartach". Jan Brzechwa tworzył dla dzieci dowcipne wiersze, śmieszne i fantastycznie nieprawdopodobne. Niekiedy przypominał:

Choć to bajka nieprawdziwa -

Sens ukryty w bajce bywa”.

Utwory Brzechwy chowają pod pozorem żartu niejedną mądrość. Pogodne, zabawne wiersze dla dzieci tworzył poeta jeszcze przed wojną, a zaczął je pisać w pewien pochmurny, deszczowy dzień dla rozweselenia. Potem już nie zarzuci! tego zajęcia, gdyż utwory jego cieszyły się wielkim powodzeniem.

Brzechwa, z zawodu adwokat, jako pisarz-satyryk debiutował w 1920 r. Pierwszy tomik wierszy Oblicza zmyślone wydał w 1926 r., ale pierwsza książka z wierszami dla dzieci Tańcowała igła z nitką -ukazała się dopiero w 1937 r. Brzechwa był już wówczas uznanym prawnikiem, autorem tekstów satyrycznych, popularnych piosenek dla warszawskich kabaretów, a przede wszystkim twórcą tomików poezji dla dorosłych.

Popularne wiersze i utwory Brzechwy dla dzieci

Brzechwa popularność i sławę zyskał dzięki twórczości dla dzieci. Bohaterowie jego baśniowych poematów, bajek i wierszy stali się powszechnie znani. Nie tylko pan Kleks, pchła Szachrajka, kaczka Dziwaczka, ale i lis Witalis, korsarz Palemon, pan Drops i wiele, wiele innych, niezwykłych postaci na trwale pozostało w literaturze.

Dla dzieci napisał wiele opowiadań i opowieści prozą oraz wierszem, między innymi:

  • - Pan Drops i jego trupa (1946),
  • - Opowiedział dzięcioł sowie (1948),
  • - Przygody rycerza Szaławiły (1948),
  • - Magik (1957),
  • - Pan Kleks (1946),

 

a także liczne wiersze, wielokrotnie wydawane w różnych wyborach, np.

 

Był też Brzechwa autorem przekładów, między innymi przetłumaczył Bajkę o carze Saltanie, o jego sławnym i potężnym bohaterze księciu Gwidonie Saltanowiczu i pięknej księżniczce Łabędzicy Aleksandra Puszkina.

Napisał powieść autobiograficzną Gdy owoc dojrzewa (1958), opublikował kilka tomików wierszy dla dorosłych. Za twórczość literacką otrzymał wiele nagród, między innymi w 1956 r. nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży, w 1965 r. - nagrodę 1 stopnia Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości.

W dziejach polskiego piśmiennictwa dla najmłodszych Jan Brzechwa zajmuje szczególne miejsce jako ten, który wniósł do twórczości dla dzieci nowe wartości i ma swoich licznych naśladowców.

Zabawnymi cytatami z jego wierszy, czytelnicy posługują się do dzisiaj:

  1. Na tapczanie siedzi leń, Nic nie robi cały dzień". - „Leń”
  2. A to feler! Westchnął seler". - „Na straganie”
  3. Panie chrzanie, Niech pan przestanie!" „Chrzan”
  4. Ach! Bo wżyciu to najgorsze, Kiedy śledź się wdaje z dorszem". „Śledź”