Strona główna » Wiersze Ignacego Krasickiego

Wiersze Ignacego Krasickiego

Alegoria

Wszę­dzie się znaj­dzie ro­zum, byle tyl­ko szu­kać, A na­wet i je­go­mość, kie­dy za­cznie fu­kać, I jej­mość, gdy roz­pra­wia, I nasz ksiądz, gdy przy­ma­wia, Mają go …czytaj wiersz

Atłas i kitaj

Atłas w skle­pie z ki­ta­ju żar­to­wał do woli; Ku­pił atlas pan sę­dzię, ki­taj pan pod­sto­li. A że trze­ba pie­nię­dzy dać było kup­co­wi, Kła­niał się bar­dzo …czytaj wiersz

Baran dany na ofiarę

Wi­dząc, że wień­ce kła­dą, że mu rogi zło­cą, Pysz­nił się tłu­sty ba­ran, sam nie wie­dział o co. Aż gdy po­strzegł opraw­cę, a ten po­wróz bie­rze, …czytaj wiersz

Bogacz i żebrak

Żebrak, panu tłu­ste­mu gdy się przy­pa­tro­wał, Pła­kał. Te­goż wie­czo­ra tłu­sty za­cho­ro­wał, Pękł z sa­dła. Dzie­dzic po nim gdy jał­muż­ny sy­pie, Śmiał się że­brak na­za­jutrz i …czytaj wiersz

Bryła lodu i kryształ

Bry­ła lodu spło­dzo­na z ka­łu­ży ba­gni­stej Gnie­wa­ła się na krysz­tał, że był prze­źro­czy­sty. Mo­dli się więc do słoń­ca. Słoń­ce za­ja­śnia­ło, Szkl­ni się bry­ła, ale jej …czytaj wiersz

Człowiek i wilk

Szedł po­dróż­ny w wil­czu­rze, za­szedł mu wilk dro­gę. „Znaj z odzie­ży – rzekł czło­wiek – co je­stem, co mogę.” Wprzód się roz­śmiał, rzekł po­tem człe­ku …czytaj wiersz

Dewotka

De­wot­ce słu­żeb­ni­ca w czym­siś prze­wi­ni­ła Wła­śnie na­ten­czas, kie­dy pa­cie­rze koń­czy­ła. Ob­ró­ciw­szy się prze­to z gnie­wem do dziew­czy­ny, Mó­wiąc wła­śnie te sło­wa: „i od­puść nam winy, …czytaj wiersz

Do dzieci

O wy, co wszyst­kie po­rzu­ciw­szy wzglę­dy, Za cac­kiem bie­żyć go­to­wi z za­pę­dy, Za cac­kiem, któ­re zbyt wy­so­ko leci, Baj­ki wam nio­sę, po­słu­chaj­cie, dzie­ci. Wy, któ­rych …czytaj wiersz

Drzewo

Wiel­bił drze­wo grze­jąc się czło­wiek przy ko­mi­nie. Rze­kło drze­wo: „Cóż po tym! – grze­je, ale gi­nie”

Dziecię i ojciec

Bił oj­ciec ró­zgą dzie­cię, że się nie uczy­ło. Gdy od­szedł, dzie­cię ró­zgę ze zło­ści spa­li­ło. Wkrót­ce zno­wu Jaś krnąbr­ny na pla­gi za­ro­bił: Oj­ciec ró­zgi nie …czytaj wiersz

Filozof i chłop

Wiel­ki je­den fi­lo­zof, co wszyst­ko po­sia­dał, Co bar­dzo wie­le my­ślał, wię­cej jesz­cze ga­dał, Do­wie­dział się o dru­gim, któ­ry na wsi miesz­kał. Nie omiesz­kał I ko­le­gę …czytaj wiersz

Furman i motyl

Ugrzązł wóz, ani ru­szyć już się nie mógł w bło­cie, Ustał fur­man, usta­ły i ko­nie w ro­bo­cie. Mo­tyl, któ­ry na wo­zie sie­dział wten­czas pra­wie, Są­dząc, …czytaj wiersz

Gęsi

Gęsi, iż Rzym uwol­ni­ły, Wiel­bio­ne były; A że się to i w nocy, i krzy­cze­niem dzia­ło, Uję­te chwa­łą Szły na radę i sta­nę­ło, Aby za­cząć …czytaj wiersz

Jagnię i wilcy

Za­wż­dy znaj­dzie przy­czy­nę, kto zdo­by­czy pra­gnie. Dwóch wil­ków jed­no w le­sie na­dy­ba­li ja­gnię; Już go mie­li ro­ze­rwać; rze­kło: „Ja­kim pra­wem?” „Smacz­nyś, sła­by i w le­sie!” …czytaj wiersz

Jastrząb i sokół

Niech zwa­ża, z kim ma spra­wę, kto chce być ju­na­kiem. Ja­strząb, że się z nie­jed­nym do­brze spo­tkał pta­kiem, Chciał so­ko­ły wo­jo­wać. Śmiał się so­kół lot­ny. …czytaj wiersz

Kałamarz i pióro

Po­wa­dził się ka­ła­marz na sto­li­ku z pió­rem, Kto świe­żo na­pi­sa­nej księ­gi był au­to­rem. Nad­szedł ten, co ją pi­sał, roz­śmiał się z ba­ja­rzów. Wie­leż ta­kich na …czytaj wiersz

Komar i mucha

Mamy la­tać, la­taj­myż nie gór­nie, nie ni­sko. Ko­mar mu­chy to­ną­cej ma­jąc wi­do­wi­sko, Że nie wy­żej le­cia­ła, nad nią się uża­lił, Gdy to mó­wił, wpadł w …czytaj wiersz

Konie

Koń ma­ne­żo­wy zszedł się z stad­ni­czym, Rzekł: „Tyś jest ni­czym. Je­że­li mnie bę­dziesz pro­sić, Na­uczę cię człe­ka no­sić: Jak su­wać rowy, Jak biec na łowy, …czytaj wiersz

Konie i furman

Ko­niom, co szły przy dy­sz­lu, po­wta­rzał woź­ni­ca: „Nie daj­cie się wy­prze­dzić tym, co są u lica.” Go­ni­ły się pod wie­czór, za­cząw­szy od rana. Wtem je­den …czytaj wiersz

Koniec

Zmor­do­wał się na ko­niec ten, co baj­ki pra­wił, Żeby więc do ostat­ka słu­cha­czów za­ba­wił, Rzekł: „Po­wiem jesz­cze jed­ną,, o któ­rej nie wie­cie: Baj­ka po­szła w …czytaj wiersz

Kot i kogut

Kot spra­wie­dli­wy ko­gu­ta dła­wił Za to, iż się czy­na­mi zbyt zły­mi osła­wił. A te czy­ny były ta­kie; Bu­dził zwie­rzę­ta wsze­la­kie, A bu­dzić się nie go­dzi, …czytaj wiersz

Kruk i lis

Bywa czę­sto zwie­dzio­nym, Kto lubi być chwa­lo­nym. Kruk miał w py­sku ser ogrom­ny; Lis, niby skrom­ny, Przy­szedł do nie­go i rzekł: Miły bra­cie, Nie mogę …czytaj wiersz

Lew i zwierzęta

Lew, aże­by dał do­wód, jak wiel­ce ła­ska­wy, Przy­pusz­czał kon­fi­den­tów do swo­jej za­ba­wy. Po­lo­wa­li z nim ra­zem, a na znak mi­ło­ści On jadł mię­so, kom­pa­nom ustę­po­wał …czytaj wiersz

Lwica i maciora

Źle to, gdy się pod­li szczy­cą. Ze­szła się raz świ­nia z lwi­cą, Więc w dys­kur­sa. W tych prze­wle­kła, Z ża­lem świ­nia lwi­cy rze­kła: Żal mi …czytaj wiersz

Malarze

Dwaj por­tre­tów ma­la­rze sły­nę­li przed laty: Piotr do­bry, a ubo­gi; Jan zły, a bo­ga­ty. Piotr ma­lo­wał wy­bor­nie, a głód go uci­skał, Jan mało i źle …czytaj wiersz

Matedory

Póki trwa­ła cha­pan­ka mię­dzy kar­tow­ni­ki, Bił ki­nal z pan­ce­ro­lą kró­le i wy­żni­ki. Skoń­czy­ła się cha­pan­ka, za­czę­to grę inną, Aż owa pan­ce­ro­la szóst­ką tyl­ko win­ną. Tym …czytaj wiersz

Mądry i głupi

Nie no­wi­na, że głu­pi mą­dre­go prze­ga­dał; Kon­tent więc, iż uczo­ny nic nie od­po­wia­dał, Tym bar­dziej jesz­cze krzy­czeć prze­raź­li­wie po­czął; Na ko­niec, zmor­do­wa­ny, gdy so­bie od­po­czął, …czytaj wiersz

Młot z kowadłem

Raz za­ga­dło Młot ko­wa­dło „Cze­mu w ro­bo­cie, Mło­cie, Choć się też raz nie znu­dzisz? I mnie dar­mo do­ku­czasz, i sam próż­no się tru­dzisz?” „Al­boż z …czytaj wiersz

Myszy

Każ­dy się swo­im za­trud­nia kło­po­tem: Ra­dzi­ły my­szy, co tu ro­bić z ko­tem. Mó­wi­ły jed­ne: „Da­ra­mi go sku­sić!” Mó­wi­ły dru­gie: „Le­piej go udu­sić!” Wtem się ode­zwał …czytaj wiersz

Noga i but

Wie­dli woj­nę i sro­gą But z nogą. Ten ją wi­no­wał, Tam­ta, iż ją uci­skał; Wdał się w to szewc, co zy­skał, A w po­ko­rze i …czytaj wiersz

Oracze i Jowisz

Po­siał je­den na gó­rze, a dru­gi na dole. Rzekł pierw­szy: „Pra­gnę desz­czu.” Dru­gi: „Su­szą wolę.” Kie­dy się więc z proś­ba­mi po­czę­li roz­wo­dzić, Jo­wisz chcąc obu …czytaj wiersz

Orzeł i sowa

Na jed­nym drze­wie orzeł gdy z sową no­co­wał, Że tyl­ko w nocy wi­dzi, bar­dzo jej ża­ło­wał. Dzię­ko­wa­ła mu sowa za po­li­to­wa­nie. Wtem, uprze­dza­jąc jesz­cze zo­rza …czytaj wiersz

Owieczka i pasterz

Strzy­gąc pa­sterz owiecz­kę nad tym się roz­wo­dził, Jak wie­le prac po­no­si, żeby jej do­go­dził. Że mil­cza­ła: „Nie­wdzięcz­na!” – żwa­wie ją ofuk­nie. Więc rze­kła: „Bóg ci …czytaj wiersz

Pan i kotka

„Nie masz pra­wej przy­jaź­ni” – mó­wi­ła do pana Kot­ka syta po­ło­wem i za to gła­ska­na. Jak to nie masz przy­jaź­ni?” – pan na to od­po­wie. …czytaj wiersz

Pan i pies

Pies szcze­kał na zło­dzie­ja, całą noc się tru­dził. Obi­li go na­za­jutrz, że pana obu­dził. Spał smacz­no dru­giej nocy, zło­dzie­ja nie cze­kał, Ten dom skradł; psa …czytaj wiersz

Paw i orzeł

Paw się dął, szkl­nią­ce pió­ra gdy wspa­nia­le to­czył. Orzeł, gór­nie bu­ja­jąc, gdy go w lo­cie zo­czył, Roz­śmiał się i prze­le­ciał. Wrza­snął paw – w śmiech …czytaj wiersz

Przyjaciele

Zajączek jeden młody, Korzystając z swobody, Pasł się trawką, ziółkami w polu i ogrodzie, Z każdym w zgodzie. A że był bardzo grzeczny, rozkoszny i …czytaj wiersz

Puchacze

Mał­żon­ka pu­cha­czo­wa, męża swe­go god­na, A więc płod­na, Uro­dzi­ła sześć so­wiąt, pu­chacz­ków też nie­co; Zra­zu sła­be, da­lej lecą. Raz, gdy na zwy­kłe igrzy­ska Po­nad pu­ste …czytaj wiersz

Ptaszki w klatce

„Cze­góż pła­czesz? – sta­re­mu mó­wił czy­żyk mło­dy – Masz te­raz lep­sze w klat­ce niż w polu wy­go­dy.” Tyś w niej zro­dzon – rzekł sta­ry – …czytaj wiersz

Słowik i szczygieł

O prym, kto le­piej śpie­wa, szedł szczy­gieł z sło­wi­kiem; Sta­nę­li więc oby­dwa przed sę­dzią czy­ży­kiem. Wy­grał szczy­gieł. Za­dzi­wił wszyst­kich de­kret taki. Zle­cia­ły się na­tych­miast do …czytaj wiersz

Snycerz i statua

Sny­cerz za to, że nie­raz na klo­cu od­po­czął, Sta­tuę Her­ku­le­sa ro­bić z nieg po­czął. Jesz­cze rąk nie do­koń­czył, już ry­cerz zu­chwa­ły Nie­kon­tent, że był w …czytaj wiersz

Stary pies i stary sługa

Póki go­nił za­ją­ce, póki kacz­ki zno­sił, Kasz­tan, co chciał, u pana swo­je­go wy­pro­sił. Zsta­rzał się. Aż z owe­go pań­skie­go pie­ści­dła Psi­sko sta­re, nie­zdat­ne, od­da­no do …czytaj wiersz

Szczur i kot

„Mnie to ka­dzą” – rzekł har­dzie do swe­go ro­dzeń­stwa Sie­dząc szczur na oł­ta­rzu pod­czas na­bo­żeń­stwa. Wtem, gdy się dy­mem ka­dzidł zby­tecz­nych za­krztu­sił Wpadł kot z …czytaj wiersz

Wilczki

Pstry je­den, czar­ny dru­gi, a bury naj­mniej­szy, Trzy wilcz­ki wa­dzi­ły się, któ­ry z nich pięk­niej­szy. Mó­wił pierw­szy: „Ja rzad­ki!” Mó­wił dru­gi: „Ja gład­ki!” Mó­wił trze­ci: …czytaj wiersz

Wino i woda

Przymawiało jednego razu wino wodzie: „Ja panom, a ty chłopom jesteś ku wygodzie”. „Nie piłoby cię państwo – rzecze woda skromnie – Gdyby nie chłop …czytaj wiersz

Wino szampańskie

Nie­złe to bywa cza­sem, co przy­mu­si. Mru­cza­ło wino, ż go czo­pek dusi, I żwa­we wiel­ce, Wrza­ło w bu­tel­ce. I póty wrza­ło, aż go się po­zby­ło. …czytaj wiersz

Wilk i owce

Choć przy­kro, trze­ba cier­pieć; choć boli, wy­ba­czyć, Sko­ro tyl­ko kto umie rzecz do­brze tłu­ma­czyć. Wszedł wilk w trak­tat z owca­mi. O co? O ich skó­rę; …czytaj wiersz

Żółw i mysz

Że za­mknię­ty w sko­ru­pie nie­wy­god­nie sie­dział, Żało­wa­ła mysz żół­wia; żółw jej od­po­wie­dział: „Miej ty so­bie pa­ła­ce, ja mój do­mek cia­sny. Praw­da, nie jest wspa­nia­ły – …czytaj wiersz

Ignacy Krasicki

Ignacy KrasickiNajsłynniejszy pisarz polskiego oświecenia Ignacy Krasicki urodził się w Dubiecku, niedaleko Sanoka w 1735 roku, w rodzinie zubożałej arystokracji. Od dziecka przeznaczono mu karierę duchownego. Kształcił się w seminarium Ks. Ks. Misjonarzy przy kościele św. Krzyża w Warszawie, studia pogłębiał w Rzymie. Był człowiekiem o gruntownej i wszechstronnej wiedzy.

Dzięki zaletom osobistym (w tym błyskotliwej inteligencji i dowcipowi) został wyniesiony nie tylko do godności kościelnych, ale i zyskał przychylność stolnika litewskiego Stanisława Poniatowskiego (późniejszego króla), który wybrał go na swojego kapelana.

W wieku 31 lat został biskupem warmińskim, częściej jednak niż w siedzibie biskupstwa w Lidzbarku Warmińskim, przebywał w Warszawie, uczestnicząc w życiu kulturalnym i towarzyskim.

Po pierwszym rozbiorze Polski w roku 1772, został poddanym króla Prus Fryderyka II. Mimo to nie zaprzestał uczestnictwa w życiu politycznym Warszawy. Żywo popierał program patriotyczny Konstytucji 3 maja. W swoich pismach, publikowanych na łamach „Monitora” (pierwszej gazety politycznej), krytykował wady narodowe (głównie szlacheckie i magnackie) i gorąco propagował postępowe poglądy oświeconych patriotów.

Po trzecim rozbiorze Polski, w roku 1795, Krasicki został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim. W swoich utworach literackich piętnował także sarmacką ciemnotę, egoizm, pijaństwo.

Popularne utwory i wiersze Krasickiego

Najgroźniejszą bronią księcia biskupa był żart. Krasicki pisał żartobliwe poematy:

  • - Myszeida (pisząc o walczących kotach i myszach, ośmieszył skłócone stronnictwa sejmowe),
  • - Monachomachia, czyli wojna mnichów (1778), w której ośmieszył niegodne życie duchowieństwa,
  • - Satyry (1779), w których napiętnował najgorsze a skłonności szlachty.

 

Najwięcej jednak talentu i mistrzostwa Krasickiego ujawniło się w Bajkach i przypowieściach (1779).

W krótkich i dowcipnych utworach Krasicki rozprawił się z głównymi grzechami szlachty:  ciemnotą, zabobonnością, pijaństwem, pychą, okrucieństwem, chciwością, rozrzutnością, służalczością, pieniactwem i awanturnictwem. Każda z tych niewielkich form literackich jest arcydziełem zwięzłości i celności słowa.

W dorobku pisarza znalazła się również pierwsza polska powieść pt. Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki oraz I i II tom następnej, zatytułowanej Pan Podstoli.

Krasicki, cieszący się przychylnością dworu pruskiego i powszechnym uznaniem, zmarł w 1801 roku w Berlinie. Twórcę bajek uznano za „księcia poetów”, na ten tytuł Krasicki w pełni zasłużył ze względu na istotne treści, którymi wypełniał swoje utwory, jak i z uwagi na piękny, elegancki oraz swobodny styl poetycki.